🎹 Nitesh Goswami 💻

ગઈ કાલે (30-Dec-2022) સ્કૂલ annual day ના પ્રોગ્રામ માં ઘણા નાના અને મોટા છોકરાઓ એ perform કર્યું... એમાં નાના છોકરાઓ એ "નાની મારી આંખ.." પર ડાન્સ કર્યું... સરસ ગુજરાતી બાળ ગીત છે! એમાં આંખ, નાક, મોઢું, વગેરી ની વાત છે... પણ મને તો સૌથી વધારે ગમે "આંગળી મારી લપટી એથી વગાડું ચપટી" અને આ મારા હાથ ના આંગળાઓ....! તમે ગમે તેટલું મગજથી વીચારો કે હૃદય થી મહેસુસ કરો, એના પર કામ તો આ "આંગળા" જ કરે છે ને.... અને એમાંય અંગુઠો તો કૈંક વિશિષ્ટ જ છે! મારા અક્ષરો બહુ સારા નથી થતા... અને અંગ્રેજીના તો વધારે ખરાબ છે.... પણ મારા આંગળા એ ઊંટ જેવા છે! ઊંટ રસ્તા પર ઉભો યૌ તો એમ થાય કે કેટલો ધીરે ચાલે છે, આપણે એની સરખામણી ઘોડાથી કરીએ તો ઊંટ ના કોઈ ડારિયા ન આવે! પણ જયારે તમે ઊંટ ને રણ માં મુકો તો પછી જુવો એ કેવો હાલે છે! એમાં ઘોડાના કોઈ ડારિયા ન આવે! એમ મારા "આંગળા" હાથ માં પેન પકડે તો સારા અક્ષરો નથી લખતા, પણ એ જયારે કમ્પ્યુટર કે મ્યુઝિક ના કીબોર્ડ દોડે છે ત્યારે જાણે કોઈ ઊંટ રણમાં દોડે છે...! મગજ વિચારતો જાય, હૃદય મહેસુસ કરતો જાય અને મારા આંગળા દોડતા જાય...! એતો કેવી...

ભાષામાં ઘણાં બધાં ચિન્હો વપરાતા હોય છે. ગણિત માટે + - ÷ × અને બીજા : ; " ' * ? પણ આ બધાં માં મારો સૌથી પ્રિય ચિન્હ એટલે આશ્ચર્ય ચિન્હ! હું એનો બહુ ઉપયોગ કરું! મજા આવે! ગણિત અને એકાઉન્ટ એ દિમાગ નો ખેલ છે! 1994 માં SSC માં ગણિત માટે ખાસ ટયૂશન રાખ્યું હોવા છતાં માત્ર 41 માર્કસ જ આવ્યા હતા! જે લોકો મગજ નો વધારે ઉપયોગ કરે અથવા પ્રબળ હોય એ લોકો ને ગણિત અને એકાઉન્ટ વધારે પસંદ પડે. મારા જેવા કલા નાં શોખીન ને એમાં મજા ન આવે.... ગણિત ન ફાવે..... કલાકારો હૃદય થી જીવતા હોય છે,  પોતાની મસ્તી માં...  ગણિત નો પ્રશ્ન એક કોયડો છે. ? જેવું.. જેનો જવાબ શોધવાનું હોય... ગણત્રી કરવાની હોય. જ્યાં સુધી જવાબ ન મળે ત્યાં સુધી મજા ન આવે...  જ્યારે સંગીત અને કમ્પ્યુટર એક કલા છે.... સંગીત નાં સુર ન સમજાય, રાગ ન સમજાય, જવાબ ન મળે તો પણ મજા આવે.... એ એક કોયડો નથી... પણ "આશ્ચર્ય" છે.... ન સમજાય તો એમાં રચ્યા પચ્યા રહેવાથી મજા આવે! એક કલાકાર નો હૃદય બહુ નાજુક હોય, બાળક જેવું નિર્દોષ! સંવેદશીલ. એને ગણિત ન ફાવે એટલે ચાલક અને હરમી લોકોથી એ હંમેશા હારી જાય.... દિમાગથી જીવતા લોકો ચાલક હોય અને કલાકાર ને ઉ...

જગજિત સિંઘ એક "આશ્ચર્ય" છે! એ મખમલી અવાજ... એ રાગ ભૈરવી... સંતુર, ઢોલકી, flute, ગિટાર, violin... ન સમજાય તો પણ એને સંભાળવા ની મજા આવે.... એ કોઈ ગણિત નો કોયડો નથી.... એ કોઈ પૈસાની લેવડ દેવડ નથી... debit credit નથી.... એ છે એક "આશ્ચર્ય"!

આજકાલ યુવાનો માં સ્ટોક માર્કેટ નો ક્રેઝ છે..... ઘણાં લોકો ભેગા થાય ત્યારે આ સ્ટોક લઈ લે અને આ ન લેવાય, એવી એક બીજાને સલાહ આપ્યા રાખે છે.... 5, 10 હજાર કે અમુક લોકો અમુક લાખ રૂપિયા સુધીનો ઇન્વે્ટમેન્ટ કરે છે.... પણ તમે ક્યારેય વિચાર્યું કે આપણું ઇન્વે્ટમેન્ટ તો કંઈ નથી, આપણાં માં નાં ઇન્વે્ટમેન્ટ આગળ.... માં નું ઇન્વેસ્ટમેન્ટ એટલે એના બાળકો! જન્મ આપતા પહેલા 9 મહિના પેટ માં સાચવે, જન્મ પછી, જિંદગી ભર. રોજ 3 વખત જમવાથી લઈ, કપડાં ધોવાથી લઈ અને બીજું ઘણું બધું શું નથી કરતી એ! ભણાવે છે અને ઘણાવે છે.... બધું કરે છે.... 18 વર્ષ ને એની તપસ્યા પછી.... જો એના નસીબ સારા હોય તો એના બાળકો કમાઈ ને આપે છે....! અને નસીબ ખરાબ હોય તો 18 વર્ષની તપસ્યા વ્યર્થ જાય છે.... પણ તોય માં પોતાના ની મમતા નો, વહાલ નો, પ્રેમ નો ઇન્વે્ટમેન્ટ કર્યા કરે છે... સ્ટોક માર્કેટ કરતાંય લાંબા ગાળા નું ઇન્વે્ટમેન્ટ માં નું છે.... અને જોખમી પણ..... રિટર્ન ની કોઈ  ગેરંટી નહિ.

સ્ત્રીનેં ક્યારે એની ઉંમર ન પૂછાય, અને પુરુષ ને ક્યારે એની salary ન પૂછાય.....! એમાં પ્રથમ કરતા પુરુષની salary ની વાત વધારે મહત્વ ની છે. પૂછીને પછી એ પૂછવા વડો પોતાની salary સાથે સરખામણી કરે છે.  જો પોતાની salary ઓછી હોય તો અફસોસ કરે છે, નિરાશ થાય છે... અને પોતાની salary વધારે હોય તો, મન માં ને મન માં મલકાય છે! ગર્વ કરે છે! પોતાને "કંઇક"  સમજે છે.... બને વસ્તુ ખરાબ છે. આપણે હંમેશા વચ્ચે હોઈએ છીએ... દુનિયાની વાત નથી કરતો, આપણી આજુબાજુ કે ઓફિસમાં કે પડોશમાં તમે જોશો તો ખ્યાલ આવશે..... કે આપણાથી ઓછી salary વારા ઘણાં બધાં છે અને આપણાથી વધારે salary વારા પણ ઘણાં છે. આપણાથી નાના ઘરો વારા ઘણાં છે, આપણાથી મોટા બંગલો વારા ઘણાં છે.... સાઇકલ અને પગે જતા, છકડા માં જતાં ઘણાં છે અને ફોર વ્હીલર માં જતાં ઘણાં છે..... ઘણાં લોકો એ સોનું પહેરેલું છે.... અને ઘણાં લોકો પાસે પગના સારા ચપ્પલ અને સારા કપડાં પણ નથી.... ઘણાં બારે હોટેલમાં જમે છે... જ્યારે ઘણાં લોકો મોંઘવારી માં માંડ ઘર ચલાવે છે.... સરખામણી છે કોઈ લિમિટ??? ક્યાં સુધી સરખામણી કરશો?? આખરે બધી વસ્તુ તમારી સમજશક્તિ અને જીવન જોવાના દૃષ્ટિકો...

આપણા હૃદય ને સૌથી જલ્દી શું અસર કરે છે? ક્યારે વિચાર્યું છે? જેવી રીતે આપણા કાનમાં એક પડદો હોય છે, જે બહાર ના અવાજો થી કંપન થાય છે, અને આપણે અવાજ સાંભળી શકીયે છીએ....  એ જ રીતે આપણો હૃદય પણ કંપે છે... અને કૈંક મહેસુશ કરે છે.... અવાજથી નહિ, પણ આપણી બીજા લોકો પ્રત્યે ની ભાવના/લાગણીઓ થી અને બીજા લોકોની આપણા પ્રત્યેની ભાવના/લાગણીઓ થી. સારી હોય કે ખરાબ.....! બીજી વસ્તુ છે "સંગીત" જેનાથી આપણું હૃદય પ્રભાવિત થાય છે, કૈંક મહેસુસ કરે છે, ધડકે છે, કંપે છે.... અલગ અલગ રાગો છે, જેના અલગ અલગ "રસ" છે.... પ્રેમ, ઉદાસી, ખુશી, દુઃખ વગેરે..... આવો જ એક રાગ એટલે "આહીર ભૈરવ"... જે ભૈરવ અને ખમાજ રાગ નો મિશ્રણ છે.... દુઃખ, ઉદાસી અને ગમગીન ભાવના/લાગણીઓ ને વ્યક્ત કરવું હોય તો આ રાગ બહુ અનુકૂળ છે.... બહુ તીવ્ર ભાવના મહેસુશ કરાવે છે.... આ ગીત પર આધારિત અમુક ગીતો.... * સોલા બરસ કી બાલી ઉમર કો સલામ, એ યાર તેરી.... * રામ તેરી ગંગા મૈલી હો ગઈ, પાપીઓ કે પાપ ધોતે ધોતે .... પણ મને તો અત્યારે વાત કરવી છે.... આશિકી ફિલ્મના ગીતની! "અબ તેરે બિન જી લેંગે હમ.... " વાહ! શું મસ્ત ગીત બન...